راسته گوشت خواران در دنیا ۱۲ خانواده ۱۱۴جنس و۲۶۴گونه دارد.
اهوازژورنال – دکتر ندا حمیدی کارشناس محیط زیست – تاکنون حضور۳۱گونه گوشتخوار متعلق به ۷خانواده از ایران گزارش شده است.اما دو گونه شیر ایرانی و ببر مازندران منقرض شده اند و تعداد کنونی گوشتخواران ایران۲۹گونه است.شیر با نام علمی Panthera leo با طول سر و بدن نرها ۱۷۰ تا ۲۲۰سانتی متر ماده ها ۱۴۰ تا۱۸۰سانتی متر طول دم ۷۰تا۱۰۵ سانتی متر،وزن نرها۱۶۰ تا۱۹۰ کیلو گرم ماده ها ۱۱۰ تا۱۲۰ کیلو گرم،در مجموع کوچکتر از شیر آفریقایی با دست و پای کوتاهتر و بدن تنومند تر.رنگ بدن کهربایی روشن،هرچند افرادی به رنگ قهوه ای مایل به سرخ،شنی یا خاکستری دارچینی وحتی سیاه نیز از ایران گزارش شده اند.یال کم پشت تر است و تا روی پیشانی امتداد نمیابد،گرچه سطح شکم و پهلوها را می پوشاند.رنگ یال معمولا قهوه ای زنگاری با مخلوطی از موهای سیاه و سفید است.موهای بدن پرپشت و ومنگوله انتهای دم بلندتر است.چین پوستی آشکاری در تمام طول بدن از میان دست ها تا میان پاها وجود دارد که در ماده ها واضح تر است.
ویژگی های زیستی: دسته جمعی شکار می کنند.طعمه اصلی آن در ایران گراز بوداما از جانوران اهلی همچون گاو،گاومیش،سگ نیز تغذیه می کرد.در گذشته دور تر احتمالا گور،گوزن زرد،آهو،جبیر نیز شکار می کرد.جانوری بسیار اجتماعی است اما گله های آن در آسیا معمولا کوچکتر از گله های آفریقایی است.ماده ها پس از حدود ۱۰۹روز آبستنی یک تاشش نوزاد بدنیا می آورند.در طبیعت تا۲۱سال عمر می کند.
زیستگاه،پراکندگی و فراوانی:در نیزارهای انبوه،بیشه های ساوانا مانند جنگل های کنار رودخانه ای (در خوزستان)و دشت های ساحلی و همچنین جنگل های بلوط و پسته-بادام رشته کوه زاگرس زندگی می کرد.تا قرن هجدهم بسیار فراوان بود.در گذشته های بسیار دور پراکندگی گسترده ای در ایران داشت ودر بخش وسیعی از کشور درسرتاسرنیمه غربی یافت می شد.درحالی که از شمال تا تهران و دامنه های جنوبی البرز و از جنوب شرقی تا ساحل مکرانانتشار یافته بود.اما در دوقرن گذشته شیر به استان های خوزستان،فارس و بوشهر در جنوب غربی کشور محدود شد.
وضعیت حفاظتی:شیر آسیایی در ایران منقرض شده(EX) ودر ۷۰سال گذشته هیچ گزارش معتبری از آن به دست نیامده است.در فهرست سرخ گونه های تهدید شدهIUCNزیر گونه persicaدر خطر انقراض (EN)ارزیابی شده ودر ضمیمه نخست پیمانCITESجای گرفته است.در قوانین ملی شکار و صید نامی از شیر به میان نیامده است.دردهه۱۳۵۰ قرار بودبه منظور ایجاد جمعیتی پایدار از شیر درپارک ملی ارژن واقع در۶۵کیلومتری غرب شیراز یک برنامه معرفی مجدد بااستفاده از شیرهای هندی انجام شود،اما در ادامه نیمه تمام رها شد.مهمترین عوامل انقراض شیر در ایران عبارتند از نابودی زیستگاه،شکار و آزار.
از هزاران سال پیش تا کنون شیرها در فرهنگ به دلیل شخصیت کاریزماتیکشان نماد شجاعت و با عنوان پادشاه جنگل یاد می شوند.شیر در ادبیات نیز نقش مهمی داشته و فردوسی بارها در اشعارش به آن اشاره می کند.
آخرین گزارش مشاهده شیر ایرانی در خوزستان حدود ۸۰ سال پیش توسط فردی هندی از قشون انگلیسی در بیشه زارهای شمال دزفول می باشد.
و بعد از آن تاکنون گزارشی از مشاهده این گونه با ارزش در حیات وحش ایران وجود ندارد .
سازمان حفاظت محیط زیست سالها در تلاش است تا بتواند این گونه با ارزش (شیر ایرانی) را که در حال حاضر تنهادر جنگل های گجارت هند زیست می کند را باز گردند و حتی مطالعات در زمینه زیستگاه هم انجام شده به امید روزی که این گونه با ارزش با فراهم آمدن شرایط زیستی دوباره در طبیعت ایران مشاهده کنیم.
شیرها در زنجیره غذایی و تعادل بوم سازگان جانوری نقش بسیار ارزشمند دارند به گونه ای که در راس هرم زنجیره غذایی قرار گرفته و انقراض آن باعث آسیب زیاد به طبیعت خواهد شد .اکنون در نبود این گونه با ارزش در محیط زیست ایران بیایم سایر گونه ها این خانواده از قبیل پلنگ و یوز ایرانی را حفاظت بیشتری نماییم.
دهم آگوست برابر با نوزدهم مرداد روز جهانی شیر نامگذاری شده است. هدف از نامگذاری این روز جلب حمایت از طرف مردم،دولتها برای حفاظت از این گربه سان در معرض انقراض است.
جهت دانلود فایل pdf :
